เทรุ เทรุ โบซุ ไล่ฝนน่ารักๆ สไตล์พี่ยุ่น
ฝนตกอีกแล้วค่า ช่วงนี้อากาศบ้านเราไม่แน่ไม่นอนจริงจริ๊ง กลางวันแดดออกเปรี้ยงร้อนจนตับออกมาเต้นระบำตกเย็นหวังจะกลับบ้านเร็ว แต่ฝนดั๊นตกลงมาซะงั้น คนทำงานอย่างเราคงอยากให้มีวิธีหยุดฝนกันใช่ไหมคะ เรามีวิธีไล่ฝนแบบน่าร้ากอ้ะ!! ของคนญี่ปุ่นมาฝากกันค่ะ
เราเห็นกันในการ์ตูนอิคคิวซังบ่อยๆ นะคะที่เณรน้อยเอาตุ๊กตาไล่ฝนแขวนไว้หน้าที่พัก เพื่อใช้เป็นของต่างหน้าแม่ ตุ๊กตาไล่ฝนตัวนั้นห้อยท้าทายแสงแดด สายฝน ลมหนาว คล้ายกับแม่ผู้ทำหน้าที่ปกป้องลูกอยู่ตลอดเวลา เรามาทำความรู้จักเจ้าตุ๊กตาไล่ฝนให้ดีกว่านี้กันดีกว่า
เทรุ เทรุ โบซุ มีความหมายแยกเป็นสองคำ คือ เทรุ แปลว่าแสงสว่างหรือความอบอุ่น ส่วนโบซุ แปลว่าคนหัวโล้นซึ่งหมายถึงนักบวชที่ต้องโกนผม ตุ๊กตาไล่ฝนนี้ก็เหมือนมินินักบวชที่แขวนไว้ขอพรนั่นเองค่ะ ญี่ปุ่นได้รับวัฒนธรรมนี้จากจีนมาตั้งแต่สมัยเฮอันแล้ว
เริ่มจากที่จีนมีตุ๊กตาเด็กผู้หญิงถือไม้กวาดเรียกว่า เส่าฉินเหนียง เชื่อกันว่าช่วยขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปได้ และผู้หญิงเป็นเพศที่มีความเชื่อในการขอพรหนักแน่นกว่าผู้ชาย ดังนั้นถ้าแขวนตุ๊กตาเด็กผู้หญิงถือไม้กวาดไว้แล้วขอพรให้พรุ่งนี้อากาศแจ่มใส ก็น่าจะช่วยปัดกวาดเมฆฝนออกไปได้ด้วย
แต่จริงๆ แล้วตุ๊กตาไล่ฝนเริ่มเป็นที่นิยมสมัยเอโดะ ในสมัยก่อนบางพื้นที่เรียกตุ๊กตาไล่ฝนว่าเทริ เทริ โบซุ ซึ่งก็มีความหมายเหมือนกัน โดยเริ่มจากชาวนาแขวนตุ๊กตาไล่ฝนไว้นอกบ้านหรือนอกประตูหน้าต่าง เพื่อขอพรให้อากาศแจ่มใสจะได้ออกไปทำมาหากินได้ แต่มาสมัยนี้พวกเด็กๆ ที่ตื่นเต้นกับการออกไปเที่ยวตามเทศกาลต่างๆ วันเหล่านี้ถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับพวกเขามาก เด็กๆ จึงมักจะรีบแขวนตุ๊กตาไล่ฝนเพื่อขอให้วันรุ่งขึ้นอากาศดี เพราะไม่อยากพลาดที่จะออกไปเที่ยวเล่นกัน
เมื่อคำอธิษฐานเป็นจริงก็จะต้องแขวนกระดิ่งหรือเทสาเกให้กับตุ๊กตาไล่ฝน เพื่อเป็นการขอบคุณด้วยนะ แต่ถ้าวันไหนอยากให้ฝนเทลงมาล่ะก็ ให้แขวนตุ๊กตาไล่ฝนกลับหัวซะ ทีนี้ล่ะ..ฝนได้ตกทั้งวันแน่นอน บางวัดหรือศาลเจ้าบางแห่งที่ต้องทำพิธีในวันสำคัญๆ เขาก็นิยมแขวนตุ๊กตาไล่ฝนไว้ด้วยเหมือนกันเพื่อความเป็นสิริมงคล ขอให้สามารถทำพิธีไปได้อย่างราบรื่นไม่มีอะไรติดขัด ฝนก็ไม่ตก อากาศก็แจ่มใสไปจนกว่าจะจบพิธี
การพกตุ๊กตาไล่ฝนไว้กับตัวเองเป็นเสมือนเครื่องรางประจำกายด้วยค่ะ บางคนเชื่อว่าจะนำสิ่งดีๆ และความสดใสสดชื่นมาให้กับตัวเองได้ด้วย ตุ๊กตาไล่ฝนมีขนาดเล็กประมาณ 5-8 นิ้ว สร้างขึ้นด้วยวิธีง่ายๆ ส่วนใหญ่แล้วนิยมใช้ผ้าหรือกระดาษสีขาวมาตัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แล้วหาวัสดุทรงกลมหรือใยฝ้ายมาทำเป็นส่วนศีรษะ ม้วนขึ้นเป็นก้อนกลมบรรจุไว้ตรงกลาง จากนั้นก็จะรวบผ้าเข้าหากันแล้วผูกด้วยเส้นเชือกหรือเส้นด้าย ต่อมาจึงค่อยวาดรายละเอียดในส่วนศีรษะ เช่น ดวงตา จมูก และปาก ก่อนที่จะนำไปห้อยแขวนไว้กับชายหลังคาบ้านหรือริมขอบหน้าต่าง
เจ้าตุ๊กตานี่มีเพลงประจำตัวด้วยล่ะค่ะเป็นเพลงสำหรับเด็กๆ ที่ฟังดูสดใสร่าเริง ชื่อเพลงว่า เทรุ เทรุ โบซุ แต่งไว้ตั้งแต่ปี 1921 มีเนื้อหาเพื่อที่จะขอพรให้อากาศแจ่มใสและทิ้งท้ายด้วยการกล่าวถึงการให้รางวัลตอบแทน เพราะเพลงนี้จึงทำให้ผู้คนเรียกตุ๊กตาไล่ฝนว่า เทรุ เทรุ โบซุ มาจนถึงปัจจุบัน และทำให้ เทริ เทริ โบซุ กลายเป็นชื่อในตำนานไป แต่ไม่ว่าจะเรียกยังไงความหมายก็ดีเหมือนกันนะเจ้าคะ
ไทยอาจจะไม่มีตุ๊กตาแขวนไว้ไล่ฝนแบบญี่ปุ่น แต่เรามีสาวเวอร์จิ้นปักตะไคร้ก็น่ารักดีเหมือนกันนะเออ
ขอขอบคุณ ที่มา : Spicy ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต
