สมุนไพร กะเม็งตัวเมีย

สมุนไพร กะเม็งตัวเมีย

สมุนไพร กะเม็ง ชื่อสามัญ False Daisy, White Head, Yerbadetajo Herb

สมุนไพร กะเม็ง ชื่อวิทยาศาสตร์ Eclipta prostrata (L.) L. จัดอยู่ในวงศ์ ASTERACEAE หรือ COMPOSITAE ชื่อเครื่องยา Herba Ecliptae

สมุนไพรกะเม็ง มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ ว่า กะเม็งตัวเมีย กาเม็ง คัดเม็ง (ภาคกลาง), หญ้าสับ ฮ่อมเกี่ยว ห้อมเกี้ยว (ภาคเหนือ), บังกีเช้า (จีน), ฮั่นเหลียนเฉ่า (จีนกลาง), บักอั่งเน้ย, อั่วโหน่ยเช่า, เฮ็กบักเช่า (จีน-แต่จิ๋ว) เป็นต้น

ลักษณะของกะเม็ง

ต้นกะเม็ง จัดเป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ที่ทอดไปตามพื้นตั้ง มีความสูงประมาณ 10-60 เซนติเมตร ลำต้นมีสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดงและมีขนละเอียด บางต้นค่อนข้างเกลี้ยง และจะแตกกิ่งก้านที่โคนต้น

ใบกะเม็ง ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปหอกเรียวยาว ปลายใบเรียวแหลม ฐานใบเป็นรอยเว้าเข้าเล็กน้อยทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบหรือเป็นจักห่างๆ ประมาณ 2-3 จักช่วงปลายใบ ขอบใบทั้งสองด้านมีขนสั้นๆ สีขาว ใบกว้างประมาณ 0.8-2 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4-10 เซนติเมตร ก้านใบไม่มี (ถ้าเกิดในที่แห้งแล้งใบจะมีขนาดเล็ก แต่ถ้าเกิดในที่ชุ่มชื้นมีน้ำมากใบจะใหญ่)

ดอกกะเม็ง ออกดอกเป็นช่อกระจุกแน่น ออกดอกเป็นช่อเดี่ยวที่บริเวณยอด หรือ 1-3 ช่อ บริเวณง่ามใบ ดอกวงนอกรูปลิ้น เป็นดอกเพศเมีย มีดอกประมาณ 3-5 ดอก กลีบดอกมีสีขาว ส่วนดอกวงในกลีบดอกติดกันเป็นหลอด ที่ปลายแยกเป็นกลีบ 4 กลีบ มีสีขาว และเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศ ส่วนก้านดอกเรียวยาว มีความประมาณ 2-4.5 เซนติเมตร

ผลกะเม็ง ผลมีลักษณะเป็นรูปลูกข่าง ผลมีสีเหลืองปนดำ เมื่อนำมาขยี้ดูจะมีน้ำสีดำออกมา ส่วนผลแก่แห้งมีสีดำไม่แตก ปลายผลมีรยางค์เป็นเกล็ดยาวประมาณ 2.5 มิลลิเมตร ขนาดของผลยาวประมาณ 3-3.5 มิลลิเมตร และกว้างประมาณ 1.5 มิลลิเมตร

สรรพคุณของกะเม็ง

1. ต้นกะเม็ง สรรพคุณใช้เป็นยาบำรุงเลือด (ต้น,ราก)
2. รากใช้ต้มเอาแต่น้ำกิน ช่วยแก้โรคโลหิตจาง (ราก)
3. ใช้เป็นยาบำรุงร่างกายให้แข็งแรง แก้อาการปวดเมื่อย โดยใช้ต้นผสมกับพริกไทยและน้ำผึ้งแล้วปั้นเป็นลูกเล็กๆ (ต้น)
4. ช่วยแก้โรคกระษัย ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาคั้นเอาแต่น้ำ กรองด้วยผ้าขาวบาง ผสมกับน้ำร้อนครึ่งแก้ว และผสมกับน้ำผึ้งแท้ 1 ใน 3 ส่วน ของน้ำร้อน แล้วนำมารับประทานจะช่วยแก้กษัยได้ และสูตรนี้ยังช่วยขับปัสสาวะ และเป็นยาอายุวัฒนะอีกด้วย (ทั้งต้น)
5. ทั้งต้นมีสรรพคุณช่วยแก้มะเร็ง (อาการเป็นแผลเรื้อรัง เน่าลุกลาม และรักษายาก) (ต้น,ทั้งต้น)
6. มีการใช้กะเม็งในการรักษาโรคเบาหวาน ด้วยการนำต้นกะเม็งมาตากแดดให้แห้ง แล้วนำไปคั่วให้พอหอม นำมาชงกับน้ำร้อนใช้ดื่มเป็นชา (ต้น)
7. น้ำคั้นจากต้นช่วยรักษาอาการดีซ่าน (ทั้งต้น)
8. ช่วยแก้อาการปวดศีรษะข้างเดียว (ลมตะกัง) ด้วยการใช้น้ำคั้นจากต้นนำมาหยอดที่จมูกเวลามีอาการปวด (ต้น)
9. ใช้แก้อาการมึนศีรษะ ตาลาย (ต้น)
10. ช่วยรักษาโรคเกี่ยวกับตา (ราก) ช่วยแก้อาการเจ็บตา แก้ตาแดง ด้วยการใช้ทั้งต้นประมาณ 1 กำมา นำมาต้มใส่น้ำตาลพอหวานเล็กน้อย ต้มให้เดือดประมาณ 15 นาที แล้วนำมาดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3-4 ครั้ง (ต้น,ทั้งต้น)
11. ช่วยแก้อาการหูอื้อ (ต้น)