เทพแพน ผู้ไม่ควรตัดสินจากภายนอก
รูปร่างหน้าตาเป็นอะไรที่เราต้องเห็นเป็นอย่างแรกๆ เมื่อจะรู้จักใครสักคนหนึ่ง แต่สิ่งที่เห็นภายนอกนั้นไม่ใช่ทั้งหมดที่เป็น เช่นเดียวกันกับตำนานเทพที่เราจะพูดถึงกันในวันนี้ เทพแพน (Pan) ผู้ที่มีรูปร่างภายนอกน่ากลัว แต่ในจิตใจนั้นเป็นคนดีและร่าเริงแจ่มใส เดี๋ยวเราจะไปทำความรู้จักเทพแพนกันให้มากขึ้น ตามเจ๊มาเลยค่า
เทพแพนคือใคร แพน (Pan) เป็นเทพในระดับหลานของซูส เทพบดี กล่าวคือเธอเป็นโอรสของเทพเฮอร์มีสกับนางพรายน้ำอนงค์หนึ่ง แพนเป็นเทพแห่งทุ่งโล่งและดงทึบ หรือจะเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าเทพแห่งธรรมชาติทั้งปวงก็ไม่ผิด เพราะคำว่า "แพน" ในภาษากรีกแปลว่า "All" หรือทั้งหลายทั้งปวงนั่นเอง เทพองค์นี้มีรูปร่างผิดแปลกกับเทพอื่นๆ ที่มักสวยสง่างาม เทพแพนเป็นส่วนผสมระหว่างมนุษย์กับสัตว์ กล่าวคือร่างกายหน้าตาเป็นมนุษย์แต่ท่อนล่างลงไปเป็นแพะ บนศีรษะมีเขาเป็นแพะเช่นกัน และมีหนวดเครา การที่เทพแพนมีรูปร่างเช่นนี้นั้นมีเหตุผลสนับสนุนอยู่เบื้องหลังด้วย มิใช่ว่าชอบใจจะให้เทพเจ้าของตนมีรูปร่างเป็นอย่างไร ชาวกรีกก็ว่าไปตามใจชอบมิได้ แต่มีสาเหตุมาจากว่าก็เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของธรรมชาติอันประกอบด้วยมนุษย์และสัตว์นั่นเอง
แพนผู้ร่าเริง ในสมัยแรกเริ่มเดิมทีแพนออกจะเป็นเทพที่ร่าเริงและมีความสุขมาก กวีกรีกโบราณพยายามให้ทุกคนมองเห็นภาพพจน์ของแพนในลักษณะเทพผู้เริงระบำรำฟ้อนสนุกสนานอยู่เสมอ แพนมีพรสวรรค์พิเศษอยู่อย่างหนึ่งคือเป่าหลอดได้ไพเราะมาก จนกระทั่งครั้งหนึ่งเคยประลองขันแข่งกับเทพอพอลโล เทพแห่งดนตรีกาลเลยทีเดียว หลอดของแพนทำจากต้นอ้อธรรมดา มีลักษณะไม่เหมือนขลุ่ยภาษาอังกฤษเรียกของสิ่งนี้ว่า Pipe ซึ่งแปลว่าหลอดหรือท่อ
เครื่องดนตรีของแพน การที่เทพแพนมีเครื่องดนตรีชิ้นนี้ประจำตัวนั้น ได้มีตำนานกล่าวไว้อย่างน่าสนใจ กล่าวคือแพนได้ไปยลโฉมของนางพรายน้ำต้นหนึ่งเข้านามว่าไซรินซ์ (Syrinx) เกิดถูกชะตาต้องใจเป็นอันมากจึงติดตามไปหมายขอความรัก แต่นางพรายน้ำไม่ยินดีด้วย เนื่องจากหวั่นกลัวในรูปร่างของแพนเทพแห่งธรรมชาติจึงวิ่งหนีเตลิดไป แพนก็ออกไล่ตามจนมาถึงริมน้ำ ครั้นนางพรายน้ำเห็นท่าจวนเจียนหนีไม่พ้นแน่ จึงตะโกนขอความช่วยเหลือจากเทพแห่งท้องธาร คำขอร้องของนางสัมฤทธิ์ผล เทพแห่งท้องธารสงสารนางจึงดลบันดาลให้นางกลายเป็นต้นอ้อประดับอยู่ริมฝั่งน้ำนั่นเอง เมื่อเทพแพนมาถึงและได้รู้ความจริงก็เศร้าสร้อยมาก จึงเอาต้นอ้อนั้นมาตัดและมัดเข้าด้วยกันใช้เป็นเครื่องดนตรีเป่าอย่างไพเราะสืบมา และชื่อของนางพรายน้ำตนนี้ซึ่งแปลว่าหลอดหรือท่อ ยังคงใช้สืบกันมาจนตราบเท่าทุกวันนี้
Pan ที่มาของ Panic บุคลิกลักษณะของแพนมาเปลี่ยนแปลงในสมัยที่ศาสนาคริสต์เริ่มแพร่หลาย คือราว 2,000 ปีมานี้ ชาวคริสเตียนทั้งหลายเข้าใจผิดในรูปโฉมของเทพองค์นี้เพราะออกจะน่ากลัวอยู่จึงเหมาเอาว่าแพนคงจะเป็นเทพแห่งความชั่วร้ายน่ากลัวที่แอบแฝงอยู่ในป่าดิบดงดำ ต่อมาลักษณะอันน่ากลัวของแพนจึงกลายเป็นลักษณะของปีศาจร้ายในสายตาชาวคริสเตียนไปและกล่าวว่าใครเห็นแพนเข้าในป่าเป็นต้องถูกหลอกหลอนให้ตื่นตกใจกลัวแทบตายไปทุกราย ดังนั้นจึงบัญญัติศัพท์ขึ้นใหม่ว่าแพนิค (Panic) ซึ่งแปลว่าตกใจกลัวจนลนลานนั่นเอง
เห็นรึยังคะว่าเทพแพนนั้นแม้จะมีรูปร่างหน้าตาที่ทำให้คนตกใจกลัวได้นั้น กลับมีจิตใจดีโอบอ้อมอารียิ่งกว่าบรรดาเทพที่หน้าตาสวยใสซะอีกค่า อย่างที่เค้าตัดสินหนังสือว่าดีหรือไม่ให้ดูที่ภายในไม่ใช่ปก คนก็เช่นกัน..คนจะดีหรือไม่ดีต้องดูที่จิตใจใช่หน้าตานะคะ
ขอขอบคุณ ที่มา : Spicy ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต
